Terug naar blog
Leestijd: 5 min

Rug Hernia, spontaan herstel is mogelijk

Rug Hernia, spontaan herstel is mogelijk

Inleiding

Een discus hernia kan pijnlijke en beperkende symptomen veroorzaken, maar er is goed nieuws: herstel is vaak mogelijk, en in de meeste gevallen zelfs zonder chirurgische ingreep. Dit artikel onderzoekt de oorzaken en herstelmechanismen van hernia’s en belicht hoe beweging, aanpassingen in levensstijl, en een positieve kijk op herstel het verschil kunnen maken.

 

1. Hoofdoorzaken van een Discus Hernia

De vroeger gangbare opvatting dat slijtage van de tussenwervelschijf vooral het gevolg is van veroudering en slijtage door mechanische belasting en letsel, wordt door de huidige wetenschap niet helemaal ondersteund. In plaats daarvan blijkt degeneratie (slijtage) grotendeels genetisch bepaald te zijn. Alhoewel omgevingsfactoren ook een rol spelen, komt dit niet hoofdzakelijk door dagelijkse fysieke belasting (zoals zwaar versus licht werk), zoals eerder werd gedacht.

Een belangrijke studie op tweelingen; The Twin Spine Study, wees uit dat genetica een belangrijke rol speelt in het risico op hernia’s en wervelkolomdegeneratie (Battié et al., 2009). Erfelijke verschillen in wervelstructuur en degeneratieve processen kunnen de kans op een hernia vergroten, ongeacht de mate van fysieke belasting.

Het ontstaan van een discus hernia is, zoals bij veel musculoskeletale aandoeningen, vaak complex en multifactorieel. Hoewel genetica een grotere rol speelt dan eerder gedacht, blijven factoren zoals levensstijl en werk ook van groot belang. Onderzoek toont aan dat weinig fysieke activiteit, zoals langdurig zitten, kan leiden tot vroegtijdige slijtage van de thoracale en lumbale wervelkolom door een tekort aan fysieke activiteit die leidt tot slechtere weefselkwaliteit (Maurer et al., 2020). Aan de andere kant van het spectrum kan ook te zware, vooral repetitieve fysieke belasting op het werk, zoals veelvuldig tillen, bijdragen aan de degeneratie van de tussenwervelschijven (Videman et al., 2007).

2. Het Aanpassingsvermogen van de wervelkolom

Het goede nieuws is dat alle structuren in de rug, waaronder de tussenwervelschijven, zich kunnen aanpassen en positief reageren op fysieke belasting. Studies tonen aan dat regelmatige belasting de structuur en werking van de schijven kan ondersteunen en zelfs verbeteren (Belavy et al., 2020). Beweging en sporten kunnen de gezondheid en kracht van de tussenwervelschijf bevorderen.

De tussenwervelschijf past zich aan afhankelijk van de mate van mechanische belasting die het ondergaat. Dit betekent dat ze sterker kunnen worden door frequente belasting, wat bijdraagt aan hun algehele welzijn (Ruffilli et al., 2023). Daarentegen kunnen ze verzwakken door een gebrek aan belasting en een ongezonde levensstijl. De juiste dosering van beweging is hierbij van belang.

Zijn sporten waarbij kracht wordt gezet in een gebogen rugpositie wel gezond?

Sporten waarin er meermaals bewogen wordt en krachten worden uitgeoefend op een gebogen wervelkolom, zoals wielrennen, roeien, gymnastiek of gewichtheffen, wordt vaak als schadelijk voor de tussenwervelschijf beschouwd, maar onderzoek toont aan dat dit waarschijnlijk geen kwaad kan. Volgens een studie van Saraceni et al. (2020) is er geen bewijs dat rugflexie tijdens fysieke activiteiten, zoals tillen of sporten, een significant risico vormt voor rugklachten. Integendeel, gecontroleerde bewegingen met een lichte buiging van de rug kunnen de tussenwervelschijf zelfs ten goede komen, omdat deze structuur zich aanpast aan de belasting die hij ondervindt.

De tussenwervelschijf is een veerkrachtige structuur die reageert op mechanische belasting, en regelmatige, gecontroleerde bewegingen kunnen de gezondheid van de schijf ondersteunen. Zolang bewegingen goed uitgevoerd worden, is het buigen van de rug geen probleem en kan het zelfs bijdragen aan een sterkere en gezondere schijf. Het gaat niet zozeer om de flexie zelf, maar om het belang van beweging. Actief blijven is beter voor de wervelkolom dan inactief zijn, ongeacht of er sprake is van flexie. Sporten met een gebogen rug kan dus juist helpen om de wervelkolom gezond te houden. Natuurlijk is een hele dag zwaar tillen op het werk iets heel anders dan een uurtje sporten.

3. Hernia's Kunnen Spontaan Genezen

Veel mensen denken dat een hernia altijd een operatie vereist, maar gelukkig is dat niet altijd het geval. Er wordt vaak gedacht dat een hernia niet uit zichzelf kan genezen, maar niets is minder waar. Een systematische review toont aan dat hernia's vaak spontaan kunnen genezen zonder chirurgische ingreep (Chiu et al., 2015). Het lichaam kan de hernia spontaan resorberen, waardoor de uitpuiling vermindert en de symptomen afnemen. Interessant genoeg blijkt uit het onderzoek dat grotere hernia's zelfs beter de neiging hebben om spontaan te genezen. Dit benadrukt dat het lichaam in veel gevallen in staat is om zelf het herstelproces te ondersteunen, zonder dat ingrijpen van buitenaf nodig is. Bekijk onderstaande foto, waarop het spontane herstel van een hernia zichtbaar is op een MRI-scan met een verschil van 24 maanden.

MRI foto van een lage rug
Cribb GL. et al.

Resorptie van herniaweefsel betekent dat ons immuunsysteem het uitpuilende discusmateriaal herkent en opruimt. Hierbij breken ontstekingscellen het weefsel af, waardoor het geleidelijk verdwijnt. Spontane Resorptie van een hernia kan optreden en soms volledig genezen na conservatieve behandeling (=zonder operatie). De kans op spontane genezing is het grootst bij een losse discus: Sequestratie (96%) en uitpuilende discus: Extrusie (70%), en lager bij een uitstekende discus: Protrusie(41%) of licht uitstulpende discus: Bulging (13%). Volledige genezing komt dus vaker voor bij ernstigere uitpuilingen. Onderstaande afbeelding toont de verschillende types van discus hernia's, van licht tot zwaar.

Illustratie van een wervel hernia
By Laboratoires Servier

Chirurgische ingrepen zijn slechts in de zeldzaamste gevallen nodig, en dit komt meestal alleen voor wanneer er ernstige symptomen zijn, zoals verlammingstekenen of verlies van controle over de blaas of darmen. Deze ernstige complicaties komen echter voor in minder dan 1% van de gevallen van een hernia. Dit benadrukt nogmaals het belang van geduld en vertrouwen in het natuurlijke genezingsproces. In de meeste gevallen kunnen hernia's zich verbeteren door het lichaam zelf, met de juiste zorg, rust en beweging.

 

4. Wat te Doen bij een Discus Hernia

Als je geconfronteerd wordt met een hernia, zijn er enkele basisprincipes die kunnen helpen bij het herstel:

  • Weet dat het kan genezen: De wetenschap toontaan dat hernia’s vaak spontaan verbeteren. Hier zijn er geen extra middelen voor nodig zoals medicatie of infiltraties.
  • Blijf in beweging: Kies activiteiten die je leuk vindt en die je kunt doen zonder hevige pijn. Regelmatige beweging ondersteunt het herstelproces. Laat je hierin begeleiden door jouw kinesist.
  • Heb geduld: Spontane genezing kan tijd kosten, dus wees geduldig en geef je lichaam de kans om te herstellen.

 

5. De Multifactoriële Oorzaken van Rugpijn en Het Belang van Algemene Gezondheid

Zoals hierboven al en in eerdere blogposts hebben besproken, zijn naast genetica ook andere leefstijlfactoren van invloed op de gezondheid van je rug. Het belang van fysieke activiteit hebben we al toegelicht. Een ander mooi voorbeeld is het effect van roken. Dit is een gekend risicofactor voor de degeneratie van de tussenwervelschijven. Onderzoek wijst uit dat roken niet alleen de toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar de schijven belemmert, maar ook de degeneratie versnelt (Jackson et al., 2015). Een gezonde leefstijl kan de kans op rugklachten verkleinen en het herstel bij hernia’s bevorderen.

 

Conclusie

Discushernia’s kunnen een serieuze bron van pijn en beperkingen zijn, maar herstel is vaak mogelijk – zelfs zonder operatie. De tussenwervelschijven zijn adaptieve structuren die positief reageren op fysieke belasting. Door in beweging te blijven, geduldig te zijn en gezonde levensstijlkeuzes te maken, kun je niet alleen het herstel ondersteunen, maar ook de kans op herval verminderen. Gezonde veranderingen in je levensstijl, zoals regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van risicofactoren zoals roken, spelen een cruciale rol in het bevorderen van herstel en het behoud van een gezonde rug. Dit positieve perspectief op hernia’s biedt hoop en laat zien dat herstel binnen handbereik is.

 

Geschreven door Tim

25/11/24

 

Bronnen:

 

BattiéMC, Videman T, Kaprio J, Gibbons LE, Gill K, Manninen H, Saarela J, Peltonen L.The Twin Spine Study: contributions to a changing view of disc degeneration.Spine J. 2009 Jan-Feb;9(1):47-59. doi: 10.1016/j.spinee.2008.11.011. PMID:19111259.

 

MaurerE, Klinger C, Lorbeer R, Rathmann W, Peters A, Schlett CL, Nikolaou K, BambergF, Notohamiprodjo M, Walter SS. Long-term effect of physical inactivity onthoracic and lumbar disc degeneration-an MRI-based analysis of 385 individualsfrom the general population. Spine J. 2020 Sep;20(9):1386-1396. doi:10.1016/j.spinee.2020.04.016. Epub 2020 Apr 30. PMID: 32360761.

 

VidemanT, Levälahti E, Battié MC. The effects of anthropometrics, lifting strength,and physical activities in disc degeneration. Spine (Phila Pa 1976). 2007 Jun1;32(13):1406-13. doi: 10.1097/BRS.0b013e31806011fa. PMID: 17545908.

 

Belavy,D.L.; Brisby, H.; Douglas, B.; Hebelka, H.; Quittner, M.J.; Owen, P.J.;Rantalainen, T.; Trudel, G.; Lagerstrand, K.M. Characterization ofIntervertebral Disc Changes in Asymptomatic Individuals with Distinct PhysicalActivity Histories Using Three Different Quantitative MRI Techniques. J. Clin.Med. 2020, 9, 1841.

 

RuffilliA, Viroli G, Neri S, Traversari M, Barile F, Manzetti M, Assirelli E, Ialuna M,Vita F, Faldini C. Mechanobiology of the Human Intervertebral Disc: SystematicReview of the Literature and Future Perspectives. Int J Mol Sci. 2023 Feb1;24(3):2728. doi: 10.3390/ijms24032728. PMID: 36769050; PMCID: PMC9917554.

 

Steele J, Bruce-Low S, Smith D, Osborne N,Thorkeldsen A. Can specific loading through exercise impart healing orregeneration of the intervertebral disc? Spine J. 2015 Oct 1;15(10):2117-21.doi: 10.1016/j.spinee.2014.08.446. PMID: 26409630.

 

Saraceni N, Kent P, Ng L, Campbell A, StrakerL, O'Sullivan P. To Flex or Not to Flex? Is There a Relationship Between LumbarSpine Flexion During Lifting and Low Back Pain? A Systematic Review WithMeta-analysis. J Orthop Sports Phys Ther. 2020 Mar;50(3):121-130. doi:10.2519/jospt.2020.9218. Epub 2019 Nov 28. PMID: 31775556.

 

Chiu CC, Chuang TY, Chang KH, Wu CH, Lin PW,Hsu WY. The probability of spontaneous regression of lumbar herniated disc: asystematic review. Clin Rehabil. 2015 Feb;29(2):184-95. doi:10.1177/0269215514540919. Epub 2014 Jul 9. PMID: 25009200.

 

Jackson AR, Dhawale AA, Brown MD. AssociationBetween Intervertebral Disc Degeneration and Cigarette Smoking: Clinical andExperimental Findings. JBJS Rev. 2015 Mar 10;3(3):e2. doi:10.2106/JBJS.RVW.N.00057. PMID: 27490888.

 

Bronnen afbeeldingen:

Cribb GL, Jaffray DC, Cassar-Pullicino VN.Observations on the natural history of massive lumbar disc herniation. J BoneJoint Surg Br. 2007 Jun;89(6):782-4. doi: 10.1302/0301-620X.89B6.18712. PMID:17613504.

 

By Laboratoires Servier - Smart Servierwebsite: Images related to Disc herniation, Skeleton and bones and Bones --Download in Powerpoint format.Flickr: Images related to Disc herniation,Skeleton and bones and Bones (in French)., CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=82641093

 

 

Heb je deze al gelezen?

Na 12 jaar ervaring in het vak valt het ons op dat er in ons werkveld vaak nog teveel focus ligt op manuele behandelingen, zonder voldoende aandacht voor lichamelijke activiteit en levensstijl. Dit kan duurzaam herstel in de weg staan. In dit Opiniestuk leggen we uit hoe belangrijk regelmatig bewegen is voor je herstel en gezondheid.

Hallo, ik ben Tim, en na 12 jaar ervaring wil ik graag onze praktijkfilosofie met je delen, omdat ik geloof dat iedereen zou moeten weten hoe belangrijk levensstijl en fysieke activiteit zijn voor je herstel en gezondheid. Na al die jaren in het vak valt het ons op dat er in ons werkveld vaak nog teveel focus ligt op manuele behandelingen, zonder voldoende aandacht voor lichamelijke activiteit. Dit kan duurzaam herstel in de weg staan.

In onze praktijk leggen we juist de nadruk op actieve therapie en het belang van beweging, omdat dit de sleutel is voor langdurige verbetering. Onze keuze om in een fitnesscentrum te werken is geen toeval; deze setting biedt de ideale mogelijkheden voor gevarieerde oefeningen die essentieel zijn voor herstel en het motiveren om meer te bewegen. We maken wel gebruik van manuele behandelingen waar nodig, maar we streven er altijd naar om mensen te stimuleren om actief aan hun herstel mee te werken, omdat actief zijn op de lange termijn de grootste voordelen bieden voor de opbouw, preventie en behoud van gezondheid.

Wat is oefentherapie?

Oefentherapie kent vele namen: medische oefentherapie,(actieve) revalidatie, prehabilitatie of ‘prehab’… en bestaat in vele vormen zoals krachttraining, mobiliteitstraining, balanstraining, stabiliteitstraining, rug-en nekschool, enzovoort. Wat ze allemaal gemeen hebben, is dat er actief bewogen wordt met een specifiek doel voor ogen.

Oefentherapie kan meerdere doelen dienen, maar het grote voordeel is dat ze vaak verschillende effecten tegelijk bereikt. Behandelingen op de behandeltafel kunnen sneller pijnverlichting geven, maar die effecten zijn meestal tijdelijk. Oefentherapie daarentegen – zeker als ze volgehouden wordt – heeft een duurzaam effect en draagt bij aan je gezondheid voor de rest van je leven.

Toch horen we vaak misverstanden zoals: "Ik moet eerst pijnvrij zijn voor ik mag bewegen", of "Beweging maakt mijn klachten erger." In realiteit werkt het vaak net omgekeerd: door gericht en gedoseerd te bewegen, helpen we het lichaam herstellen en versterken we de structuren die klachten veroorzaken.

De filosofie van onze praktijk

We leven in een wereld waarin mensen steeds minder gezond leven en vaak door de bomen het bos niet meer zien. De essentie gaat verloren. Mensen willen liefst zo snel mogelijk van hun pijn verlost worden, met zo weinig mogelijk moeite. Dat is begrijpelijk, maar daardoor missen ze het grotere plaatje: hun algemene gezondheid is vaak niet optimaal, en dat vormt een voedingsbodem voor lichamelijke klachten. En dan hebben we het nog niet gehad over mentale gezondheid, stress en slaap.

Met een vergrijzende bevolking die alsmaar minder gezond wordt, zal de nadruk de komende jaren nog meer liggen op zelfredzaamheid. En net daar willen wij in onze praktijk het verschil maken. Zelf je gezondheid kunnen verbeteren, eigenaarschap nemen over je revalidatie — dat is waar we voor staan. Dat vraagt wat kennis en begeleiding, en precies daarvoor zijn wij er.

Beweging is geen wondermiddel, maar de effecten zijn krachtiger en duurzamer dan mensen beseffen. Als beweging in pilvorm bestond, zou het het meest voorgeschreven medicijn ter wereld zijn.

We hebben volop ruimte en diverse materialen en apparatuur om je optimaal te revalideren.

Hoe passen wij dit toe?

Bij ons staat het individu centraal. We luisteren naar het verhaal van de persoon die voor ons zit en zoeken samen naar een oplossing die gepersonaliseerd én realistisch is. Niet iedereen heeft de tijd om uren in de fitness door te brengen.

Gelukkig hoeft dat ook niet. Zelfs 15 tot 20 minuten per dag doelgericht bewegen kan op termijn een wereld van verschil maken. Kleine aanpassingen leveren vaak grote gezondheidswinst op. Dit kan zo simpel zijn als 15 minuten gaan wandelen tijdens de lunchpauze.

In de praktijk combineren we vaak kracht- en conditietraining, optimaliseren we het aantal stappen per dag, en zetten we in op low load doorbloedings- en mobiliteitsoefeningen. We geven oefenschema’s mee voor thuis of zoeken naar een vorm van beweging die bij jou past. Want elke vorm van beweging is waardevol.

We zien onze rol als een samenwerking: jij brengt de inzet en het lichaam, wij zorgen voor de juiste begeleiding, kennis en structuur. Zo wordt revalidatie een traject dat je samen doorloopt — met ruimte voor autonomie, maar ook voor ondersteuning waar nodig.

De gezondheidsvoordelen van bewegen

De voordelen van actieve therapie zijn enorm, al zijn ze vaak pas op lange termijn merkbaar. Sterker nog: je merkt ze vaak niet bewust op, omdat je je dan gewoon ‘normaal’ voelt. Daarom som ik ze hier even op, zodat je beter begrijpt waarom meer bewegen écht de moeite loont:

  • Langdurige pijndemping door de aanmaak van lichaamseigen pijnstillende stoffen in het centraal zenuwstelsel.
  • Versteviging van het hele lichaam, inclusief spieren, botten, pezen, kraakbeen, tussenwervelschijven en ligamenten. Zelfs bij slijtage/artrose op beeldvorming is het nooit te laat om je weefsels gezonder te maken.
  • Levensverlengend effect: een combinatie van conditie en kracht verlaagt het risico op sterfte, hart- en vaatziekten, en zelfs sommige vormen van kanker.
  • Betere levenskwaliteit, vooral op oudere leeftijd: trappen lopen, in en uit de auto stappen, zelfredzaamheid behouden, minder valrisico, enzovoort.
  • Meer  zelfvertrouwen: Beweging is meer dan training; het is een weg terug naar wat belangrijk voor je is. Door je lichaam (opnieuw) te leren vertrouwen, vergroot je de kans om betekenisvolle activiteiten weer voluit te kunnen beleven.
  • Verbeterde insulinegevoeligheid: meer spiermassa helpt bij de preventie en stabilisatie van (pre)diabetes.
  • Minder ontsteking in het lichaam: beweging verlaagt systemische inflammatie, wat een impact heeft op chronische pijn en (orgaan) gezondheid.
  • Hogere pijndrempel: op termijn verhoogt kracht- en conditietraining je pijntolerantie via het centraal zenuwstelsel.
  • Mentale boost: beweging is een krachtig hulpmiddel bij stress, angst en depressie.
  • Minder kans op blessures bij sporters, en een kleinere kans op herval na eerdere blessures — vooral bij het uitoefenen van krachttraining.
Bron: gezond leven https://www.gezondleven.be/themas/beweging-sedentair-gedrag/bewegingsdriehoek/waarom-is-bewegen-gezond

 

Overbelastingsrisico: het juiste evenwicht

Natuurlijk kan overdaad ook schadelijk zijn. Dit is vaak waar de traditionele media zich op focussen. Maar het is belangrijk om hierin nuance aan te brengen.

In onze praktijk passen we regelmatig krachttraining toe. In essentie is revalidatie krachttraining, maar dan aangepast aan de context en mogelijkheden van de patiënt. Zoals eerder aangehaald, verlaagt krachttraining juist het risico op blessures.

Vergeleken met andere sporten scoort krachttraining trouwens heel goed: bij gewichtheffen zijn er slechts 1 tot 4 blessures per 1000 trainingsuren. Dat is vergelijkbaar met zwemmen of wielrennen. Sporten zoals voetbal, judo of basketbal kennen veel hogere letselcijfers. Maar zelfs dan blijft de algemene conclusie: het is beter om een blessure op te lopen tijdens het sporten dan om gezondheidsproblemen te ontwikkelen door niets te doen.

Wil je meer weten? Lees dan ook onze blog over het belang van stappen per dag: 👉Stappenper dag – waarom het belangrijk is. Zelfs een verhoging van 1000 stappen per dag verlaagt je sterfterisico al met 15%.

 

Slotgedachte

We willen mensen begeleiden naar een gezondere levensstijl waarin ze zelf de touwtjes in handen nemen. Met een klein beetje inzet kan je al grote gezondheidswinst boeken. Oefentherapie is geen quick fix, maar wel een duurzame keuze voor lichaam én geest.

 

Geschreven door Tim op 13/04/25

Bronnen

https://www.gezondleven.be/themas/beweging-sedentair-gedrag/bewegingsdriehoek/waarom-is-bewegen-gezond

Lees post
Magnesiumsuppletie is iets waar ik lange tijd sceptisch over ben geweest. Pas nadat ik deze vraag regelmatig kreeg van sportieve patiënten, besloot ik me erin te verdiepen.

Inleiding

Magnesiumsuppletie is iets waar ik lange tijd sceptisch over ben geweest. Pas nadat ik deze vraag regelmatig kreeg van sportieve patiënten, besloot ik me erin te verdiepen. Wat bleek? Dit simpele mineraal is veel complexer en belangrijker dan ik aanvankelijk dacht, vooral in de context van langdurige gezondheid. Lees verder voor een diepgaande verkenning van deze essentiële elektrolyt.

Wat is Magnesium en Waarom is het Belangrijk?

Magnesium is een essentieel mineraal dat betrokken is bij tal van lichaamsprocessen, waaronder:

  • Energieproductie (ATP productie)
  • Zenuwstelsel ondersteuning
  • Bloeddruk regulatie
  • Bloedsuikerspiegel controle
  • Botgezondheid
  • Hart -en vaat gezondheid
  • Eiwitsynthese (belangrijk voor spierherstel)
  • Productie en activatie van vitamine D

We halen magnesium voornamelijk uit onze voeding. Een tekort ontstaat door een eenzijdig voedingspatroon en kan nadelige gevolgen hebben voor het lichaam. Magnesium is een van de meest voorkomende mineralen in het lichaam en functioneert als een elektrolyt. Elektrolyten zijn mineralen die elektrisch geladen zijn. Ze komen onder andere voor in ons bloed, zweet en urine. Door hun elektrische lading kunnen ze informatie overbrengen tussen zenuwcellen en de rest van het lichaam. Andere essentiële mineralen zijn onder andere calcium, natrium en kalium. Magnesium speelt een essentiële rol in verschillende fysiologische processen en fungeert als cofactor voor meer dan 300 enzymsystemen die biochemische reacties in het lichaam reguleren.

Een volwassen lichaam bevat ongeveer 25 gram magnesium, waarvan 50-60% in de botten zit en de rest voornamelijk in zachte weefsels. Slechts een klein percentage bevindt zich in het bloed, waar de magnesiumspiegel nauwkeurig wordt gereguleerd. Een tekort (hypomagnesiëmie) wordt vastgesteld bij een serumwaarde lager dan 0,75 mmol/L. De nieren spelen een belangrijke rol in de magnesiumbalans door dagelijks ongeveer 120 mg uit te scheiden, en verminderen deze uitscheiding bij een tekort.

Magnesiumtekort: gevolgen en oorzaken

Volgens onderzoek haalt meer dan de helft van de volwassenen niet de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid magnesium. Waarschijnlijk is dit te wijten aan het westerse dieet, waarin weinig magnesiumrijke voedingsmiddelen voorkomen en veel sterk bewerkte producten worden geconsumeerd. Hoewel (ultra)bewerkte voeding op zich niet per definitie schadelijk is, gaat het vaak gepaard met het verlies van essentiële voedingsstoffen zoals vezels, vitaminen en mineralen. Een tekort aan magnesium kan bijdragen aan:

  • Diabetes
  • Hart- en vaatziekten
  • Hoge bloeddruk
  • Metabool syndroom en obesitas
  • Osteoporose
  • Vermoeidheid en slechte slaap

De negatieve effecten van een magnesiumtekort worden vaak pas zichtbaar na verloop van tijd, omdat symptomen zich geleidelijk ontwikkelen. De oorzaken van de genoemde gezondheidsproblemen zijn nooit uitsluitend te wijten aan een magnesiumtekort, maar moeten altijd worden gezien in de bredere context van levensstijl, genetica en andere factoren.

Leidt een magnesiumtekort tot meer spierkrampen?

Dit is een complexe kwestie. De standaardaanbeveling bij spierkrampen is vaak het nemen van een magnesiumsupplement, maar onderzoek toont aan dat suppletie weinig effect heeft op nachtelijke krampen of krampen veroorzaakt door inspanning en sport. Krampen kunnen diverse oorzaken hebben, zoals levensstijl, sportfrequentie en -intensiteit, spiervermoeidheid, spierzwakte en hydratatie. Het is daarom belangrijker om de onderliggende oorzaken te achterhalen en te werken aan spierkracht en een gezonde levensstijl dan te vertrouwen op een 'quick fix'.

onderzoek toont aan dat suppletie weinig effect heeft op nachtelijke krampen of krampen veroorzaakt door inspanning en sport

Daarnaast wordt magnesiumsuppletie soms aangeraden als slaap bevorderend supplement, maar er is weinig wetenschappelijk bewijs dat dit effectief is.

Het meten van magnesiumstatus is tevens lastig omdat het meeste magnesium in cellen en botten zit. De meest gebruikte methode is een bloedtest, maar deze weerspiegelt niet altijd de totale magnesiumvoorraad in het lichaam. Andere metingen, zoals magnesium in urine, speeksel of rode bloedcellen, en de magnesium belastingtest, kunnen aanvullende inzichten geven. Een combinatie van laboratoriumonderzoek en klinische evaluatie is vaak nodig voor een nauwkeurige beoordeling.

Hoe krijg je voldoende magnesium binnen?

De beste manier om voldoende magnesium binnen te krijgen is via voeding. Magnesiumrijke voedingsmiddelen zijn onder andere:

  • (donker)groene bladgroenten
  • noten en zaden
  • groenten
  • volkoren granen
  • vlees en vis zoals zalm, kip en rundsvlees

Sommige bewerkte voedingsmiddelen, zoals ontbijtgranen en brood, worden verrijkt met magnesium. Echter, slechts 20-40% van het magnesium in voeding wordt daadwerkelijk opgenomen door het lichaam. Magnesium uit volle granen, noten, zaden en groene bladgroenten wordt doorgaans beter opgenomen dan uit sterk bewerkte voedingsmiddelen.

Supplementatie: wanneer en voor wie?

Een supplement nemen is vooral nuttig voor mensen met een vastgesteld magnesiumtekort. Extra magnesium nemen biedt geen garantie tegen ziektes, maar een tekort kan wel op lange termijn gezondheidsproblemen veroorzaken.

Voordat je naar supplementen grijpt, is het raadzaam eerst je voedingspatroon te optimaliseren door meer onbewerkte en volwaardige voedingsmiddelen toe te voegen. Als intense sporter kan een lichte suppletie nuttig zijn ter ondersteuning van het herstel, maar suppletie mag geen vervanging zijn van een gezond eetpatroon.

Magnesiumsuppletie kan nuttig zijn bij het ondersteunen van (maar niet oplossen):

  • Stabilisatie van de bloedsuikerspiegel
  • Verlaging van hoge bloeddruk
  • Vermindering van migraineaanvallen
  • Herstel optimaliseren bij sporters

Mogelijke Bijwerkingen van Supplementatie

Over het algemeen is het risico op bijwerkingen van magnesium heel laag. Gezonde nieren elimineren overtollig magnesium automatisch. Wel kunnen sommige supplementen een laxerende werking hebben, vooral als de magnesium niet goed wordt opgenomen (zoals magnesium oxide in hoge dosissen nemen) en een osmotisch effect in de darmen veroorzaakt. Magnesiumsupplementen kunnen ook de opname van bepaalde medicijnen, zoals antibiotica, verstoren. Bespreek het gebruik van supplementen daarom met je arts als je medicatie neemt.

Welke Vorm van Magnesium is het Beste?

Niet alle magnesiumsupplementen worden even goed opgenomen. De beste keuzes zijn:

  • Magnesiumcitraat: beste opname, minst kans op darmklachten
  • Magnesiumlactaat: goede opname
  • Magnesiumglycinaat, -chloride en -gluconaat: redelijke opname

De minst effectieve vormen zijn magnesiumoxide en magnesiumcarbonaat, die slechts 4% opname hebben. Deze wordt vaak verwerkt in multivitamine- en mineralensupplementen omdat het een goedkope optie is, maar het heeft de laagste opneembaarheid van alle magnesiumvormen.. Controleer daarom altijd het etiket om te zien welke vorm van magnesium in het supplement zit.  

Dosering:

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid magnesium is:

  • 410-420 mg per dag voor volwassen mannen
  • 320-360 mg per dag voor volwassen vrouwen

Dit omvat magnesium uit alle bronnen (voeding, dranken, supplementen en medicatie). Magnesiumcitraat wordt over het algemeen als de beste optie beschouwd vanwege de hoge absorptie en minimale kans op darmklachten.

Conclusie

De gevolgen van een magnesiumtekort ontstaan meestal geleidelijk over een langere periode en kunnen bijdragen aan diverse gezondheidsproblemen. De meeste aandoeningen zijn echter multifactorieel en niet uitsluitend het gevolg van een magnesiumtekort. Het is daarom altijd verstandig om een gezond eetpatroon na te streven met zoveel mogelijk onbewerkte voedingsmiddelen. Wil je toch experimenteren met magnesiumsuppletie? Dan is magnesiumcitraat een goede keuze. Maar onthoud: een supplement is nooit een vervanging voor een gezond dieet!

 

Geschreven door Tim op 09/03/25

Bronnen:

https://examine.com/supplements/magnesium/?show_conditions=true

https://examine.com/faq/does-low-magnesium-lead-to-muscle-cramps/

Foto: Pexels

Lees post
Eiwit is essentieel voor een gezond dieet, vooral voor sporters, en het is cruciaal om te weten hoeveel eiwit je dagelijks nodig hebt om je prestaties te optimaliseren en spiermassa te behouden.
Let op: Dit artikel is alleen voor serieuze sporters die op natuurlijke wijze spiermassa willen maximaliseren – niet voor iedereen van toepassing.

Een gids voor serieuze sporters

Eiwit/Proteïne is een essentieel onderdeel van een gezond dieet, vooral voor mensen die actief zijn in sportactiviteiten. Ben je een recreatieve sporter of een serieuze fitnesser die het maximale uit je inspanningen wil halen? Dan is het essentieel om te weten hoeveel eiwit je dagelijks nodig hebt. Dit helpt je niet alleen om je prestaties te optimaliseren, maar zorgt er ook voor dat je geen kostbare spiermassa misloopt.

Waarom is eiwit belangrijk?

Eiwit speelt een cruciale rol in het herstel en de opbouw van spierweefsel. Tijdens intensieve trainingen kunnen je spieren beschadigd raken, en eiwitten helpen bij het repareren van deze schade en het opbouwen van nieuwe spiermassa. Bovendien draagt eiwit bij aan een gezond immuunsysteem en de regulatie van verschillende lichaamsfuncties.

Een vergelijking die ik vaak maak, is die met het bouwen van een huis. Je training kun je zien als de metselaars die de muren (=spiermassa) willen optrekken, terwijl eiwitten de bouwstenen vormen. Als je niet genoeg stenen aanlevert, kan de muur niet worden gebouwd. Sterker nog, omdat de bouwvakkers willen blijven werken, kan een tekort aan stenen ertoe leiden dat bestaande muren worden afgebroken om elders opnieuw opgebouwd te worden.

Hoeveel eiwit heb je nodig?

De hoeveelheid eiwit die je nodig hebt, hangt af van verschillende factoren zoals leeftijd, geslacht, gewicht, trainingsintensiteit- en doel. De optimale aanbevolen hoeveelheid is de afgelopen jaren vaak ter discussie gesteld. Dit debat is recent opnieuw opgestart door experts van wege enige resterende onzekerheid.

Een toonaangevende meta-analyse uit 2018 van Morton en collega’s laat zien dat 1,6-2,2 g/kg eiwit per dag nodig is voor spiergroei. Dit is al jaren de gouden standaard en wordt nauwelijks meer in twijfel getrokken. Toch heeft een recente meta-analyse uit 2020 van Tagawa en collega’s het debat over de optimale eiwitinname weer nieuw leven ingeblazen. Uit dit onderzoek blijkt dat een iets hogere eiwitinname mogelijk nodig is voor maximale spiergroei.

We gaan hier niet in detail in op deze studies, maar als dit je interesseert, kun je er meer over lezen in het artikel van Greg Nuckols op Stronger by Science: https://www.strongerbyscience.com/protein-science/

Hieruit kunnen we de algemene aanbeveling uit de bovenstaande studie afleiden, die je kunt afstemmen op individuele behoeften en omstandigheden. We gaan hier echter niet in op hoe je dit kunt aanpassen in de context van cutten, bulken of een onderhoudsfase qua calorie-inname. Belangrijk om te weten: deze hoeveelheden zijn afgestemd op maximale spiergroei. Voor andere sporten, zoals gevechtsport of duursport, is een lagere eiwitinname vaak voldoende.

Aanbevelingen volgens Tagawa et al.

 

Het verhogen van de eiwitinname levert duidelijke voordelen op, maar met afnemend rendement. In een video van Dr. Wolf (zie bronnen) wordt het volgende geïllustreerd:

  • Wanneer we de eiwitinname verhogen van 0,6 g naar 1,6 g per kg lichaamsgewicht, kunnen we driemaal zoveel spiergroei verwachten. Dit betekent een     toename van 400 gram naar 1,2 kg spiermassa.
  • Als we de inname verder verhogen van 1,6 g naar 3,1 g eiwit per kg lichaamsgewicht, stijgt de spiermassa van 1,2 kg naar 1,9 kg. Dit is een toename van 700 gram spiermassa, wat een stijging van 55% is in vergelijking met de eerdere 300%.

Timing en hoeveelheid eiwitinname

Uit een studie van Trommelen en collega’s bleek dat zelfs eiwitinnames tot 100 gram per keer volledig door het lichaam werden opgenomen. De hoeveelheid eiwit per maaltijd is minder belangrijk dan de totale dagelijkse inname. Je zou kunnen argumenteren dat wanneer je meer eiwit eet, dit langer moet verteren en langzaam in de bloedbaan wordt afgegeven. Zo krijg je een continue toevoer van aminozuren gedurende de uren.

Met andere woorden, de frequentie van je maaltijden is minder belangrijk dan de totale eiwitinname. Het is niet nodig om je zorgen te maken over de eiwitabsorptie per maaltijd. Wat belangrijker is, is dat je als minimum 20 tot 30 gram eiwit per maaltijd consumeert, zodat je lichaam voldoende bouwstenen heeft voor spierherstel en -groei.

Het idee van een "anabolic window", waarin je direct voor of na je training eiwitten zou moeten consumeren, is ook niet iets waar je je zorgen over hoeft te maken, zeker niet als je al in drie tot meer maaltijden per dag je eiwitinname haalt en de maximale dagelijkse hoeveelheid binnenkrijgt. Misschien is één maaltijd waarin je extra op je eiwitinname let, zoals 's avonds vlak voor bed of 's ochtends vroeg, een goede optie. Zo kun je de nacht door een constante toevoer van aminozuren waarborgen en de dag goed beginnen met wat eiwitten.

Heeft een eiwitrijk dieet nadelige effecten op het lichaam?

Eiwit wordt in de mainstream media vaak gebagatelliseerd vanwege vermeende schadelijke effecten op het lichaam. Dit is echter niet bewezen! Eiwit is zelfs het meest essentiële macronutriënt en noodzakelijk voor de werking van onze organen. Uit recente onderzoeken blijkt zelfs dat een hogere eiwitinname significant geassocieerd is met een grotere kans op gezond ouder worden. Dit komt waarschijnlijk door de positieve effecten op de lichaamssamenstelling en de essentiële rol die eiwit speelt in verschillende lichaamsprocessen. Het lijkt ook samen te hangen met het feit dat mensen met een hogere eiwitinname vaak meer aandacht besteden aan hun gezondheid.

Alleen bij vooraf bestaande medische aandoeningen, zoals nierproblemen, kan extra waakzaamheid nodig zijn. Bij gezonde mensen is hier echter geen reden toe. In veel studies waarin de eiwitinname extreem werd verhoogd, werden geen negatieve bijwerkingen waargenomen. Raadpleeg je dokter of sportarts als je twijfels hebt over wat in jouw situatie het beste is.

Bronnen van eiwit

Er zijn veel verschillende eiwitbronnen die je in je dieet kunt opnemen:

  • Vlees     en gevogelte: kip, kalkoen, mager rundvlees, mager varkensvlees, eieren
  • Vis     en zeevruchten: zalm, tonijn, garnalen
  • Zuivelproducten:     magere melk, Skyr, light kaas
  • Plantaardige     bronnen: bonen, linzen, tofu, tempeh, noten en zaden
  • Eiwitsupplementen:     wei-eiwit, caseïne-eiwit, plantaardige eiwitpoeders

Belangrijkste inzichten

  • Mannen: Voor maximale spiergroei is ~2 g/kg eiwit nodig.
  • Voor een "better safe than sorry" aanpak: richt op 2,35 g/kg
  • De bekende "1,6 - 2,2 g/kg lichaamsgewicht"-regel komt goed overeen met onderzoek. Maar mik iets hoger indien mogelijk.
  • Vrouwen: De eiwit behoefte ligt 10-15% lager. 1,75 g/kg is gemiddeld optimaal.
  • Voor een "better safe than sorry" aanpak: richt op 2,05 g/kg
  • Liever minder eiwit? 1,2 - 1,5 g/kg behoudt nog steeds de meeste spiergroei met meer dieetflexibiliteit.
  • Andere indicaties om je eiwitinname te verhogen: op latere leeftijd meer eiwit nodig en bij mensen die een overwegend plantaardig dieet volgen.

geschreven door Tim op 2/02/25

Bronnen

https://www.strongerbyscience.com/protein-science/

https://www.youtube.com/watch?v=KYAZdUP6dZQ

Morton RW, Murphy KT, McKellar SR, SchoenfeldBJ, Henselmans M, Helms E, Aragon AA, Devries MC, Banfield L, Krieger JW,Phillips SM. A systematic review, meta-analysis and meta-regression of theeffect of protein supplementation on resistance training-induced gains inmuscle mass and strength in healthy adults. Br J Sports Med. 2018Mar;52(6):376-384. doi: 10.1136/bjsports-2017-097608. Epub 2017 Jul 11. Erratumin: Br J Sports Med. 2020 Oct;54(19):e7. doi:10.1136/bjsports-2017-097608corr1. PMID: 28698222; PMCID: PMC5867436. ·       

Tagawa R, Watanabe D, Ito K, Ueda K, Nakayama K,Sanbongi C, Miyachi M. Dose-response relationship between protein intake andmuscle mass increase: a systematic review and meta-analysis of randomizedcontrolled trials. Nutr Rev. 2020 Nov 4;79(1):66–75. doi:10.1093/nutrit/nuaa104. Epub ahead of print. PMID: 33300582; PMCID: PMC7727026. ·       

Nunes EA, Colenso-Semple L, McKellar SR, Yau T,Ali MU, Fitzpatrick-Lewis D, Sherifali D, Gaudichon C, Tomé D, Atherton PJ,Robles MC, Naranjo-Modad S, Braun M, Landi F, Phillips SM. Systematic reviewand meta-analysis of protein intake to support muscle mass and function inhealthy adults. J Cachexia Sarcopenia Muscle. 2022 Apr;13(2):795-810. doi:10.1002/jcsm.12922. Epub 2022 Feb 20. PMID: 35187864; PMCID: PMC8978023. ·       

Trommelen J, van Lieshout GAA, Nyakayiru J,Holwerda AM, Smeets JSJ, Hendriks FK, van Kranenburg JMX, Zorenc AH, Senden JM,Goessens JPB, Gijsen AP, van Loon LJC. The anabolic response to proteiningestion during recovery from exercise has no upper limit in magnitude andduration in vivo in humans. Cell Rep Med. 2023 Dec 19;4(12):101324. doi:10.1016/j.xcrm.2023.101324. PMID: 38118410; PMCID: PMC10772463.  

Lees post

Maak een afspraak en begin vandaag met jouw herstel

Via onderstaande knop kan je gemakkelijk een afspraak maken. Kies een datum, uur en zorgverlener en vul uw gegevens in. U kan ons ook mailen of bellen op 0485/26 43 15